Reizen is vet, punt. Je leert er veel van, het levert onvergetelijke herinneringen op en het is gewoon genieten. Helaas heeft het ook een tegenhanger: het heeft impact op het milieu en de lokale bevolking. Met het oog op onze wereldreis volgend jaar, zijn we ons gaan verdiepen in wat reizen naast een hoop plezier, nog meer tot gevolg heeft. Dit heeft ons aan het denken gezet, waardoor we ons nu oriënteren op verantwoord reizen.
Dat reizen milieubelastend is en dat vliegen de meest milieu-onvriendelijke manier van reizen is, zal misschien geen nieuws voor je zijn. Net zoals dat (massa)toerisme, naast dat het veel geld oplevert, ook voor veel schade en uitbuiting zorgt. Maar toen we de cijfers hiervoor op een rijtje hadden gezet, was het toch wel heftig! Het heeft ons wel aan het denken gezet over onze wereldreis en wat wij kunnen doen aan verantwoord reizen.
Verantwoord reizen: why?
Waarom we kiezen voor verantwoord reizen is misschien simpel en voor de hand liggend: om iets voor het milieu te doen en de lokale welvaart te steunen. We zijn begaan met het milieu en de maatschappij en met name het laatste jaar zijn we hier actiever mee aan de slag gegaan. We houden rekening met de producten die we kopen, fietsen veel, gebruiken het openbaar vervoer en daarnaast doen we ons best om zo veel mogelijk voor kleine initiatieven te kiezen in plaats van voor grote, commerciële bedrijven.
We zijn een wereldreis zonder einddatum aan het plannen en naast plezier willen we hier ook verantwoordelijkheid voor nemen. Zeker na het verdiepen in de gevolgen van reizen/vliegen en wat het effect van toerisme is op lokale bevolkingen en kostbare omgevingen. We willen doen wat we kunnen om hier rekening mee te houden en tegelijkertijd ook iets te kunnen betekenen voor anderen als we op reis zijn. Daarnaast zijn we een groeiend platform. We bereiken steeds meer mensen, waardoor we onze kennis en ervaringen die we opdoen kunnen delen, zodat jij eruit kan halen wat jou aanspreekt.
Foto: By Mountain People
De nadelen van toerisme
Op populaire bestemmingen hebben grote, commerciële jongens vaak de overhand. Grote (massa)touroperators en investeerders sluizen delen van hun winst het bestemmingsland uit, die ze onder andere maken door goedkope lokale arbeidskrachten in te zetten die hard werken en hier onevenredig weinig voor terug zien. Hier kunnen de lokale ondernemingen en initiatieven, die het inkomen juist goed kunnen gebruiken voor zichzelf en de omgeving, geen concurrentie aan bieden. Het zijn meestal de overheden, projectontwikkelaars en de hotelketens die de koers van het toerisme bepalen. De lokale bevolking heeft niet tot nauwelijks inspraak, terwijl zij toch flink verschillende belangen hebben.
Ook heeft massatoerisme gevolgen voor de omgeving van drukbezochte bestemmingen. Het beschadigt de natuur en zorgt voor overbelasting van o.a. rioolsystemen. Complete dorpen of natuurgebieden worden vernietigd om plaats te maken voor luxe resorts. In Thailand en op de Filipijnen was het zelfs nodig om meerdere eilanden te sluiten voor toeristen omdat de natuur te veel schade had opgelopen door het toerisme. Sommige eilanden zijn elk jaar tijdens het regenseizoen gesloten en op de zuidelijke eilanden in Thailand hebben ze strenge regels opgesteld om de natuur te beschermen. Gelukkig wordt hier wereldwijd steeds meer aandacht aan gegeven op allerlei manieren, maar toch knaagt er iets… We willen reizen, maar hier geen onderdeel van zijn.
Klein stukje science: een paar getallen over vieze luchtjes
Voordat je op een bestemming bent, moet je er nog zien te komen. In veel gevallen heb je hiervoor het vliegtuig nodig. We zijn op zoek gegaan naar cijfers over uitstoot en hebben heel wat documentaires en reportages gekeken; iets wat confronterend was!
Koolstofdioxide (CO2) is het broeikasgas waar je het meest over hoort als het gaat om vervuilende uitstoot, aantasting van de ozonlaag en klimaatverandering. Maar ook methaan (CH4) en lachgas (N2O) kunnen er wat van! Al deze gassen worden in grote hoeveelheden uitgestoten tijdens een vlucht, waarbij het opstijgen en dalen by far voor de meeste uitstoot zorgt. Om de uitstoot van deze gassen makkelijker met elkaar te kunnen vergelijken, wordt de uitstoot omgerekend naar CO2-equivalenten. Klinkt ingewikkeld, I know, maar dat is het niet. Eén CO2-equivalent staat gelijk aan het effect van de uitstoot van 1 kg CO2. De uitstoot van 1 kg lachgas staat gelijk aan 310 CO2-equivalenten en 1 kg methaan aan die van 21 CO2-equivalenten. Oftewel: lachas is 310 keer zo schadelijk, en methaan 21 keer zo schadelijk als CO2!
Gebaseerd op de gemiddelde langeafstandsvlucht (dit schijnt 6.482 km zijn volgens literatuur), wordt er gemiddeld 0,09635 CO2-equivalenten per persoon per kilometer uitgestoten. Doordat de meeste uitstoot wordt veroorzaakt tijdens het opstijgen en het landen, is de gemiddelde uitstoot per kilometer lager bij langere vluchten.
Veel mensen vliegen naar Bangkok, dus ik neem die vlucht even als voorbeeld. De afstand van Schiphol naar Bangkok is 9.202 km. Tijdens die vlucht stoot je omgerekend gemiddeld 872 CO2-equivalenten uit per persoon. Oftewel, hetzelfde effect als 872 kg CO2 per persoon!
Deze cijfers zijn allemaal gebaseerd op gemiddelden bij een directe vlucht in economy class. Zaken als weersomstandigheden, belading van het vliegtuig en het soort vliegtuig spelen hierbij een belangrijke rol.
Hoe gaan we verantwoord reizen?
Het vormgeven van verantwoord reizen op een manier die bij ons past is voor ons ook een zoektocht. De vraag is ook waar je een grens trekt, hoe ver wil je erin gaan? Uiteindelijk is (bijna) alles belastend. Elektriciteit moet ook opgewekt worden, wat voor 93% door middel van fossiele brandstoffen gebeurt. Je ontkomt er in het dagelijks leven gewoon niet aan en plezier is ook belangrijk, zeker op reis! We gaan de wereld niet verbeteren door hier op te letten, die illusie hebben we ook niet. Daarvoor moeten er vanuit overheden en (commerciële) marktleiders veranderingen plaatsvinden. We willen doen wat we kunnen en jou hierover informeren, zodat je voor jezelf kan bepalen wat jíj kan en wilt doen. Zodat je afwegingen kunt maken tussen alternatieven om zo verantwoordelijk mogelijk te reizen met maximale funfactor! Reizen is gaaf, leerzaam, en helaas ook milieubelastend. Daar hoort ook een stukje verantwoordelijkheid bij die ieder voor zich moet nemen op zijn of haar eigen manier.
We kijken momenteel naar mogelijkheden om de CO2 uitstoot van onze vluchten te compenseren. Hier zijn verschillende initiatieven voor en ook sommige luchtvaartmaatschappijen bieden compensatie aan. Helaas komt greenwashing (iets milieuvriendelijker voordoen dan het in werkelijkheid is) ook regelmatig voor. Er gaat steeds meer aandacht uit naar het milieu, mensen zijn steeds meer bereid daar in te investeren, waardoor het ook commercieel aantrekkelijk wordt… Mede hierdoor zijn we erg kritisch op het initiatief dat we willen steunen. Daarnaast moet het natuurlijk ook bij ons en onze manier van reizen passen. Naast compensatie zullen we zo veel mogelijk directe vluchten nemen. Het opstijgen en het dalen is met kop en schouders de meest vervuilende acties van een vliegtuig. Als het kan, zullen we het vliegtuig zoveel mogelijk mijden en kiezen voor alternatieven, zoals een trein, bus of boot.
Treinreizen gaat niet zo snel als vliegen, maar je ziet wel veel meer!
Naast het compenseren van uitstoot, verdiepen we ons in lokale initiatieven waar de werkomstandigheden goed zijn, waar het geld goed terecht komt en het belang van het personeel en behoud van de omgeving een grote rol speelt. Zo werken we sindskort samen met By Mountain People. Een lokale reisspecialist, gespecialiseerd in trekkings in Nepal. Op hun website zijn ze al volledig transparant over wat wel en niet inbegrepen zit in de te boeken pakketten. De werkomstandigheden van de gidsen en de porters hebben hoge prioriteit, ze besteden veel aandacht aan natuurbehoud, respectvol omgaan met de lokale cultuur in de verschillende gebieden en hechten veel waarde aan ondersteuning van het Nepalese toerisme en de lokale welvaart.
Hou jij je bezig met verantwoord reizen? Tell us! We zijn nog hard op zoek naar meer mogelijke manieren om zo verantwoord mogelijk te reizen en organisaties die met cijfers en feiten kunnen komen en een voorlichtende rol hebben. Dus ken je die of heb je zelf aanvullingen? Gooi het in de comments of stuur ons een mailtje 🙂
[bsc_separator style=”solid” height=”2″]
Bronnen: Fair Tourism, International Civil Aviation Organization, Ecomatrica, MilieuCentraal, Greenwashing Index
3 reacties
Wat goed dat je hier over schrijft. Want vind echt dat we daar meer bezig mee moeten zijn. Zelf probeer ik als ik eenmaal in het land ben, ook veel over het land te reizen. Dus trein of bus. Bij korter afstanden liefs met mijn eigen benen of fiets. Ook probeer ik altijd plastic te beperken. Dit is helaas niet altijd mogelijk maar alles extra beperken is mooi mee genomen. Wil mezelf er wel meer in gaan verdiepen.
Ja alle kleine beetjes helpen inderdaad! We zijn vooral ook geschrokken van de hoeveelheid bedrijven die proberen om een slaatje te slaan uit het feit dat steeds meer mensen verantwoordelijker willen reizen. Gelukkig zijn er ook goede initiatieven en kunnen we proberen om die juist wat meer aandacht te geven 🙂
Interessant artikel en daar moet inderdaad veel meer aandacht aan worden besteed. Zelf probeer ik zoveel mogelijk over land te reizen, ook omdat ik van langzaam reizen houdt en dit vaak ook nog eens goedkoper is. Voor mijn volgende trip ga ik een waterfles met waterfilter kopen. In veel landen moet je waterflessen kopen en hierdoor verbruik je nogal wat plastic. Zeker als je wat langer op reis ook gaat ook nog eens goedkoper dan iedere keer losse plastic flessen kopen. Uiteraard helpt alle plastic tasjes weigeren bij je aankopen ook enorm!