Eén van de redenen waarom we zo van de bergen houden, is omdat je er helemaal niets hoeft. Je kunt eindeloos genieten van al het moois dat de ongerepte natuur te bieden heeft. Maar, om de natuur zo te houden, is het wél belangrijk dat we er op een goede manier mee omgaan. Dus of je nou een hiker, mountainbiker, klimmer of kampeerder bent, met deze tips zijn jouw tochten in de bergen voortaan een stukje duurzamer.
Misschien denk je nu: “Huh? Hiken of fietsen in de bergen is toch al hartstikke duurzaam?” en ergens klopt dat ook wel, zeker in vergelijking met een verre strandvakantie. Maar de Europese bergsportverenigingen betalen jaarlijks een behoorlijk bedrag om te zorgen dat de natuur toegankelijk blijft voor liefhebbers. Een deel daarvan gaat bijvoorbeeld naar het onderhoud van wandelpaden en berghutten en een deel is voor het behoud van de natuur. Misschien sta je er niet zo bij stil als je wandelt in de bergen, maar die natuur is best kwetsbaar. Zeker in populaire berggebieden, waar jaarlijks honderdduizenden mensen komen. Gelukkig kun je als natuurliefhebber ook je steentje bijdragen en milieubewustere keuzes maken in de bergen.
1. Ga voor lokaal
Als het even kan, vermijd dan het vliegtuig om op de plaats van bestemming te komen. In Nederland hebben we de bergen helaas niet om de hoek, al kun je ook in Nederland prima wandelen of fietsen. Wil je toch iets meer hoogteverschil? Kijk dan eens naar de mogelijkheden om bijvoorbeeld met de trein of met de bus te reizen. Voor een paar tientjes zit je al met de bus in Duitsland, maar ook Zuid-Frankrijk, Spanje of landen in Oost-Europa (Slovenië bijvoorbeeld) kun je prima met de bus bezoeken. En als je op de plek van bestemming bent aangekomen en je hebt toch niet helemaal het gevoel dat je zo’n meerdaagse tocht helemaal alleen kunt, schakel dan een lokale gids in. Zij kennen het gebied niet alleen op hun duimpje, maar het geld dat je voor zo’n gids neertelt komt ook nog eens bij de lokale bevolking terecht. Win-win!
2. Leave no trace
Logisch misschien, maar toch: zorg dat je niets achterlaat als je een bergtocht maakt, ook niet op de plek waar je overnacht. Dat betekent natuurlijk dat je geen plastic verpakkingen laat slingeren, maar ook dat je het klokhuis van je appel of je bananenschil niet in de bosjes gooit. De natuur verteert groente en fruit wel, maar het duurt nog steeds even, zeker hoog in de bergen. Een bananenschil kan zelfs een paar jaar duren. Bovendien kunnen de dieren die in de bergen leven afhankelijk worden van dit soort restjes die wij achterlaten. Dus daarom nogmaals: alles wat je meeneemt als je gaat wandelen of fietsen, neem je ook weer mee terug. Als je in berghutten slaapt, lijkt het misschien gemakkelijk om je afval daar achter te laten, maar realiseer je dat zij hun afval ook weer ergens kwijt moeten. In de hooggelegen berghutten wordt dit per helikopter gedaan, en zoals je misschien zult begrijpen: dat is niet goedkoop. Zorg daarom dat je altijd iets bij je hebt dat als vuilniszak kan dienen.
En zie je ergens afval slingeren als je in de bergen bent? Doe de natuur een plezier en neem het mee! Hoeveel afval je waar vindt, kan je tegenwoordig bijhouden met een app. Check Litterati, een cool initiatief van Jeff Kirschner, waarmee hij overal ter wereld mensen aanspoort om afval op te ruimen. In deze korte TED talk legt hij het zelf uit.
3. Kies voor duurzame materialen
Als je wat hoger de bergen in gaat, heb je meer materiaal nodig. Klimspullen bijvoorbeeld, maar ook goede kleding. Ook bij dit soort zaken kun je duurzame keuzes maken. Sommige fabrikanten houden bij de productie beter rekening met hun impact op het milieu én de werkomstandigheden van hun arbeidskrachten dan andere bedrijven. Even checken of die broek die je wilt aanschaffen wel duurzaam geproduceerd is kan dus geen kwaad. Dat kan op de website Rank a Brand.
4. Denk na over water
Denk van tevoren na over de hoeveelheid water die je nodig gaat hebben in de bergen. Hou daarbij rekening dat je op grotere hoogtes per 1000 meter stijgen eigenlijk een liter water extra moet drinken om hoogteziekte te voorkomen. Kun je al het water dat je nodig hebt niet in één keer meenemen? Kijk dan waar je je watervoorraad kunt aanvullen. Koop nooit plastic flesjes, maar investeer voor je reis in een goede waterfles of drinkzak. In de bergen vind je vaak wel riviertjes of gletsjermeren waar je water kunt tappen. Vertrouw je het niet helemaal, of wil je zeker zijn dat je niets oploopt? Neem dan een waterfilter of chloordruppels mee. Vrijwel al het water wordt hierdoor drinkbaar.
Benieuwd naar ons waterfilter? Wij nemen op reis eigenlijk altijd onze filter van Care Plus mee. Als we hem niet nodig hebben, is hij met z’n 65 gram lekker licht en heb je er dus geen last van.
5. Blijf op de paden
Hoe verleidelijk het soms ook is om eventjes af te snijden of om nét even die foto te schieten, zorg dat je altijd op het aangegeven pad blijft. Doe je dit niet, dan verstoor je hiermee de dieren in hun natuurlijke omgeving of breng je schade toe aan bijzondere planten in bloei. Als je rekening houdt met de paden, hoeven de routes hierdoor minder vaak onderhouden te worden, waardoor er meer mensen van kunnen genieten. Wees niet bang dat je daardoor de mooiste uitzichten of plekjes mist. De paden in de bergen zijn vaak zo aangelegd dat je zo veel mogelijk ziet van al het moois dat de natuur te bieden heeft.
Het pad liep hier recht langs de hut waar wij die nacht sliepen. Geen slecht uitzicht toch?
6. Gebruik een powerbank
Geen zorgen, de meeste hutten hebben inmiddels stroom en het is meestal nog gratis ook (alleen op afgelegen plekken moet je er soms voor betalen). Maar dat betekent niet dat je er maar gelijk je telefoon, tablet, gps en alle drie je camerabatterijen moet opladen. Zeker niet als je ook zonne-energie kunt gebruiken! Investeer in een powerbank en zorg dat al je apparatuur gedurende de dag al opgeladen wordt. Zo zorg je dat je zelf nooit met een lege batterij zit én help je mee om het energieverbruik van de hut wat terug te dringen.
7. Deel je kennis en stel vragen!
De kans dat je in de bergen iemand tegenkomt die niet van bergen houdt, is niet zo groot. Toch weet lang niet iedereen wat wel en niet schadelijk is voor het milieu. Deel daarom de dingen die jij weet met anderen! Ben je in een hut en snap je niet goed waarom iets op een bepaalde manier geregeld wordt? Vraag het! De medewerkers van berghutten staan over het algemeen erg open voor feedback en inspiratie van klanten. Zeker als jij ze met jouw vraag aan het denken zet en dat uiteindelijk goed is voor het milieu.
Nog een laatste tip: hou je aan de regels. Mag je ergens niet kamperen? Doe het dan ook niet. Is open vuur verboden? Maak dan geen kampvuur, zelfs geen kleintje. Dit soort regels zijn er niet voor niets in de natuur. Sterker nog, meestal zijn ze in het leven geroepen om de natuur te beschermen. Ga daar dus respectvol mee om.
Heb jij nog mooie aanvullingen om duurzamer te zijn in de bergen? Ik lees je tips graag!
