Malaria op reis: wat moet je weten en wat kan je doen?

Je vaccinaties zijn een belangrijk onderdeel van je reisvoorbereiding. Iets waar geen echt vaccin voor is, maar wat de gemoederen toch flink bezighoudt, is de vraag hoe je jezelf beschermt tegen malaria. En terecht, want naast dat malaria verdomd vervelend is, kan het ook nog eens levensgevaarlijk zijn.

First of all: ik ben een buitensportinstructeur en social worker met reiservaring, geen huisarts. Ik raad je zeker aan om naast de research die je aan het doen bent, ook altijd langs de GGD of een vaccinatiebureau te gaan voor specifiek advies voor jouw reis. Het is een veel voorkomende vraag voor mensen die op reis gaan en er wordt veel over gespeculeerd: wel of geen malariapillen nemen? Voordat je beslist of je wel of niet aan een malariakuur begint, is het verstandig om te weten wat malaria is, wat de risico’s zijn en welke eventuele alternatieven voor malariapillen je hebt. 

Wat is malaria?

Malaria is een infectieziekte die je kan krijgen door de Plasmodium parasiet. Deze komt in je bloed terecht door een steek van een mug die met deze parasiet besmet is. Malaria zelf is niet besmettelijk, je kunt het dan ook niet krijgen van een reisgenoot die door een malariamug geprikt is. Het risico op de ziekte is het grootst als je landen in Azië, Afrika of Zuid-Amerika bezoekt, maar het is ook erg afhankelijk van naar welk gebied je gaat. Er zijn verschillende soorten malaria, van de ene soort word je zieker dan van de andere. Ze zijn allemaal hartstikke vervelend, maar malaria tropica is ook echt levensgevaarlijk. De algemene klachten die op malaria kunnen duiden zijn vergelijkbaar met de griep:

• Koorts(pieken)
• Koude rillingen
• Rugpijn
• Spierpijn
• Hoofdpijn
• Diarree
• Misselijkheid/overgeven

De tijd tussen besmetting en ziek worden is meestal 7 tot 14 dagen, afhankelijk van het soort malaria. Soms kan het wel enkele weken tot maanden duren voordat je ziek wordt. Krijg je bovenstaande klachten binnen 4 maanden nadat je in een gebied met risico op malaria bent geweest? Vertel je huisarts dan altijd over je reis en waar je precies geweest bent!

Wat kan je zelf doen?

Zelf kan je ook een hoop doen om jezelf tegen malaria (en jeuk van gewone muggenbulten) te beschermen:

• Draag ’s avonds, ‘s nachts en ‘s ochtends vroeg zo veel mogelijk bedekkende kleding en stop je broekspijpen in je sokken
• Smeer je zo goed mogelijk in met een antimuggenmiddel met een zo hoog mogelijke concentratie DEET (minimaal 25%)
• Slaap ’s nachts onder een (geïmpregneerde) klamboe
• Zet je airco of ventilator aan, muggen komen op warmte af
• Draag lichte kleuren, donkere kleuren stralen meer warmte uit
• Draag wijde kleding; muggen prikken gemakkelijk door dunne kleding heen. Hoe ruimer je kleding zit, hoe lastiger het is om in de buurt van je huid te komen
• Gebruik geen parfum, geurende deodorant of aftershave

Malariakuur: zin of onzin?

Je hoort veel verschillende meningen over het wel of niet nemen van een malariakuur. We horen vaak dat mensen het te duur vinden of bang zijn voor de bijwerkingen. Veel mensen vragen zich ook af of het wel gezond is om zo’n lange kuur te slikken. Daarnaast bestaan er ook behoorlijk wat fabeltjes over malaria. In Thailand bijvoorbeeld, lachen ze zich rot om al die toeristen en hun malariakuren. Volgens de locals is het allemaal overdreven en moet je gewoon opletten en de juiste maatregelen nemen in de risicovolle gebieden. Via Google zijn genoeg kaarten te vinden van alle risicogebieden ter wereld, dus doe ook zeker zelf je research vooraf. Ga daarnaast ook altijd langs de GGD of een vaccinatiebureau, daar zitten de mensen die er voor in de schoolbanken hebben gezeten en je kunnen adviseren aan de hand van je reisplannen. Een noodbehandeling is misschien wel een goed alternatief voor een lange malariakuur, hier kan je ook altijd naar informeren.

Lees meer over:

• Een wereldreis voorbereiden: welke vaccinaties heb je nodig?

Noodbehandeling

Sinds 2017 heeft het LCR (Landelijk Coördinatiecentrum Reizigersadvisering) een nieuw malariaprotocol. Voor gebieden waar het risico op malaria gemiddeld is, wordt lang niet altijd meer een preventieve kuur aangeraden. Een noodbehandeling wordt steeds vaker voorgeschreven. Deze kun je innemen als je toch besmet bent of last van symptomen hebt maar niet in staat bent om snel naar een arts of ziekenhuis te gaan. Per land of gebied in Azië of Zuid-Amerika kan het alsnog zo zijn dat je geadviseerd wordt vooraf wél een malariakuur te nemen. Dit protocol geldt niet voor Afrika.

Ben jij wel eens in een malariagebied geweest? Wat deed je om infectie te voorkomen?

[bsc_separator style=”solid” height=”2″]

Bronnen: RIVM, GGD Reisvaccinaties, Dokterdokter, LCR